ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ – ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ (Tραπεζούντα – Σαμψούντα – Κερασούντα – Αμάσεια) 2 – 7 Ιουνίου 2025 (6 Ημέρες)

1^η Ημέρα: Δευτέρα 2 Ιουνίου 2025

ΑΘΗΝΑ / ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚH – ΠΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ (ΜΕΣΩ ΚΩΝ/ΠΟΛΗΣ)

ΑΘΗΝΑ

Πτήση προς Κωνσταντινούπολη

Συγκέντρωση στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος της Αθήνας στις 02.00. Έλεγχος διαβατηρίων, παράδοση αποσκευών και πτήση για Κωνσταντινούπολη με Turkish Airlines (ΤΚ-1842) στις 03.55 και άφιξη στις 05.25 (τοπική ώρα). 

Πτήση προς Τραπεζούντα

Ακολούθως έλεγχος διαβατηρίων/ταυτοτήτων και  πτήση για Τραπεζούντα (ΤΚ-2820) στις 08.05 με άφιξη στις 09.55.   Παραλαβή αποσκευών και επιβίβαση στο λεωφορείο.  Μεταφορά στο ξενοδοχείο και ελεύθερος χρόνος για την απαραίτητη ξεκούραση.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Πτήση προς Κωνσταντινούπολη

Συγκέντρωση στο αεροδρόμιο Μακεδονία της Θεσσαλονίκης στις 07.30. Έλεγχος διαβατηρίων, παράδοση αποσκευών και πτήση για Κωνσταντινούπολη με Turkish Airlines (ΤΚ-1882) στις 09.35 και άφιξη στις 11.05 (τοπική ώρα).

Πτήση προς Τραπεζούντα

Ακολούθως έλεγχος διαβατηρίων/ταυτοτήτων και  πτήση για Τραπεζούντα (ΤΚ-2828) στις 13.30 με άφιξη στις 15.20.   Παραλαβή αποσκευών και επιβίβαση στο λεωφορείο.  Μεταφορά στο ξενοδοχείο και τακτοποίηση στα δωμάτια.

Συνάντηση και των δύο γκρουπ και όλοι μαζί το απόγευμα θα κάνουμε έναν μικρό περίπατο στο κέντρο της πόλης θα κατευθυνθούμε προς το  Ελληνικό Φροντιστήριο της Τραπεζούντας ή «Φάρος της Ανατολής»! 

 Υπήρξε ο σημαντικότερος ελληνικός εκπαιδευτικός οργανισμός της Τραπεζούντας.  Ιδρύθηκε το 1682 από το Σεβαστό Κυμινήτη και κατά τη λειτουργία του συνέβαλε στην ανάδυση των διανοούμενων του Πόντου.  Στόχος του ήταν εξαρχής, η διαμόρφωση ελληνικής και χριστιανικής συνείδησης.  Από το 1817 έως το 1922, έγιναν συστηματικά προσπάθειες αναβάθμισης του Φροντιστηρίου, με αποτέλεσμα την αναγνώριση του ως πλήρες γυμνάσιο, ισότιμο των Γυμνασίων του, τότε, ελληνικού κράτους.  Τα εκπαιδευτικά πράγματα της πόλης της Τραπεζούντας, τράβηξαν το ενδιαφέρον ολόκληρης της κοινότητας και στη συνέχεια οι απλοί πολίτες, η μητρόπολη και τα μοναστήρια, με την επιχορήγηση που μπορούσε ο καθένας, συνέβαλαν στην ανοδική του πορεία.  Καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας του, το Φροντιστήριο στεγάστηκε σε διαφορετικά κτίρια ανάλογα με τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του. 

Το μεγαλοπρεπές κτίριο του Φροντιστηρίου θεμελιώθηκε το 1898 και αποπερατώθηκε το 1902, πάνω στα βράχια της, τότε, παραλίας της Τραπεζούντας.  Είναι τριώροφο σε σχήμα Π, με 36 αίθουσες, κεντρική θέρμανση και στην πλευρά που έβλεπε στη θάλασσα υπήρχαν 2 επιπλέον όροφοι όπου στεγάζονταν το ανοικτό και κλειστό γυμναστήριο.  Στο ισόγειο υπήρχαν οι αίθουσες ωδικής της Φιλαρμονικής Τραπεζούντας, η τραπεζαρία των μαθητών και το ιματιοφυλάκιο.  Στον Ἀ όροφο στεγάζονταν οι τάξεις του Δημοτικού και τμήμα του Σχολαρχείου, ενώ στο Β’ όροφο οι υπόλοιπες τάξεις του Σχολαρχείου, το Γυμνάσιο και το Αναγνωστήριο.  Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας λειτούργησε μέχρι το 1922, αντιμετωπίζοντας κοινωνικές και πολιτικές δυσκολίες, ενώ το 1923 δόθηκε το οριστικό τέλος του με τη Συνθήκη της Λωζάννης. Σήμερα, το Φροντιστήριο συνεχίζει να λειτουργεί ως Λύκειο υπό την εποπτεία του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας και δεν είναι επισκέψιμο.

Χρόνος ελεύθερος στην κεντρική αγορά της Τραπεζούντας και επιστροφή στο ξενοδοχείο.  Δείπνο και διανυκτέρευση.

2^η Ημέρα: Τρίτη 3 Ιουνίου 2025

ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ – ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ – ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ

Πρωινό στο ξενοδοχείο.  Αρχίζουμε την διαδρομή μας από ψηλά, στην κορυφογραμμή του Σοούκ Σου, με την απεριόριστη θέα στην πόλη της Τραπεζούντας.  Επίσκεψη στο Αρχοντικό Ατατούρκ, την αλλοτινή έπαυλη του έλληνα τραπεζίτη Κωνσταντίνου Καπαγιανίδη.  Το κτίριο, αντιπροσωπευτικό της οικονομικής ευμάρειας του Ελληνισμού, φέρει τις επιρροές της ευρωπαϊκής και δυτικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής και χρησιμοποιεί επιδεικτικά ευρωπαϊκά σύμβολα.

Από τις βόρειες υπώρειες των βουνών, νότια της Τραπεζούντας, αρχίζουν τη ροή τους τρία ποτάμια, ο Πρύτανης, το ποτάμι της Παναγίας Σουμελά και το ποτάμι της Μουλάκας, τα οποία ενώνονται στο ύψος της πόλης της Ματσούκας και σχηματίζουν το θρυλικό Πυξίτη ή Δαφνοπόταμο, όπου και το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Τρίχας:

« σην γέφυραν συν γέφυραν / έλα Δαφνοπόταμε

ση Τρίχας το γεφύριν / έλα Δαφνομυριγμένε»

Μέσα από τις δασωμένες πλαγιές της Ματσούκας, φτάνουμε στην Παναγία Σουμελά.  Το μοναστήρι χτίστηκε σε έναν απότομο βράχο στις παρυφές του Karadağ που έχει θέα στην κοιλάδα Altındere, σε υψόμετρο περίπου 300 μέτρων από την κοιλάδα του ποταμού.  Σύμφωνα με φήμες, το μοναστήρι, το οποίο ιδρύθηκε από δύο μοναχούς, τον Βαρνάβα και τον Σωφρόνιο, που ήρθαν από την Αθήνα επί βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α’ (375-395), επισκευάστηκε από τον Βελισάριο, έναν από τους στρατηγούς του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα. 

Πολλά μέρη της Μονής ανακαινίστηκαν τον 18ο αιώνα και μερικοί από τους τοίχους διακοσμήθηκαν με τοιχογραφίες.  Με την προσθήκη μεγάλων κτισμάτων τον 19ο αιώνα, το μοναστήρι απέκτησε θαυμάσια εμφάνιση και έζησε την πλουσιότερη και φωτεινότερη περίοδό του.  Τα κύρια τμήματα της Μονής είναι: ο κεντρικός Ναός, πολλά παρεκκλήσια, κουζίνα, κελιά, ξενώνας, βιβλιοθήκη και Αγίασμα.  Προσέξτε το μεγάλο υδραγωγείο, που φαίνεται να φέρνει νερό στην είσοδο του μοναστηριού ενώ ακουμπά στην πλαγιά του λόφου.  Χρόνος για περιήγηση και φωτογράφιση στο χώρο της Μονής. 

Συνεχίζοντας μέσα από τις κατάφυτες πλαγιές των Ποντιακών Ορέων, την περιοχή της Ματσούκας και το πέρασμα της Ζύγανας φτάνουμε στην Αργυρούπολη.  Με σημαντικό Ελληνικό και Αρμενικό πληθυσμό, μέχρι πρίν 100 χρόνια, αποτελούσε το διοικητικό κέντρο πάμπολων χωριών που εκμεταλλεὐονταν τα ορυχεία αργύρου, σχεδόν από την αρχαιότητα.  Εδώ ήταν και η έδρα της Μητροπόλεως Χαλδίας.  Σύντομη στάση για να δούμε τα απομεινάρια της παλιάς πόλης.

Επιστροφή στην Τραπεζούντα το απόγευμα και ελεύθερος χρόνος στην αγορά.

Αξίζει η επίσκεψη σας στο Μπεντεστέν Τσαρσί, (η μεγάλη και ιστορική αγορά της πόλης σε λειτουργία ήδη από τον 11^ο αιώνα).  Η αγορά της Τραπεζούντας δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από άλλα ονομαστά παζάρια της Ανατολής.  Από ασημικά “σαβάτι” (nielo) και είδη πολυτελείας μέχρι πάμφθηνα είδη καθημερινής χρήσης.  Εκτός από τα καταστήματα όπου πωλούνται τοπικά αναμνηστικά, μπορείτε επίσης να βρείτε την ευκαιρία να δοκιμάσετε σπεσιαλιτέ της κουζίνας της Τραπεζούντας σε παραδοσιακά εστιατόρια.

Επιστροφή στο ξενοδοχείο και δείπνο.

Σημείωση: Το βράδυ προαιρετική νυχτερινή διασκέδαση με φολκλορικό πρόγραμμα και παραδοσιακά τραγούδια. 

Διανυκτέρευση.

3^η Ημέρα : Τετάρτη 4 Ιουνίου 2025

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ – ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΟΥ ΟΦΕΩΣ (ΟΥΖΟΥΝΓΚΙΟΛ)

Πρωινό και η μέρα μας είναι αφιερωμένη στην Τραπεζούντα.  Πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Κομνηνών για πάνω από 250 χρόνια.  Η αυτοκρατορία των Κομνηνών, ιδρύθηκε το 1204 αμέσως μετά την Δ΄ Σταυροφορία και την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους.  Κατάφερε να διατηρηθεί μέχρι το 1461, οκτώ χρόνια, μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς.  Έκτοτε παραμένει η πρωτεύουσα του Πόντου μέχρι και σήμερα.

Ψηλά, στους πρόποδες του Μίθριου όρους με την απεριόριστη θέα στην πόλη σώζεται η Παναγία Θεοσκέπαστος (Kizlar manastir). 

Στην δυτική πλευρά της πόλης επίσκεψη στο μουσείο & τζαμί της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας.  Χτίστηκε επί Μανουήλ Α’ Κομνηνού (1238- 1263).  Το καμπαναριό, που χρονολογείται από το 1427 βρίσκεται στα δυτικά της εκκλησίας.  Τα ερείπια του παρεκκλησίου με τις τρεις αψίδες στα βόρεια του ναού ανήκουν σε παλαιότερη περίοδο.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα υστεροβυζαντινών εκκλησιών, το κτήριο έχει τετράγωνη σταυροειδή κάτοψη και ψηλό κεντρικό τρούλο.  Το κτίριο διαθέτει νάρθηκα και τρία κλίτη.   Στις τοιχογραφίες, που αποτελούν σημαντικό μέρος των διακοσμήσεων της Αγίας Σοφίας, αναπαρίστανται θέματα από τη Βίβλο:  Η κύρια απεικόνιση στον τρούλο είναι ο Παντοκράτορας που αντανακλά τη θεϊκή όψη του Ιησού.  Οι Δώδεκα απόστολοι απεικονίζονται στα περβάζια.  Υπάρχουν διάφορες συνθέσεις σε μενταγιόν.  Απεικονίζονται σκηνές όπως η Γέννηση του Ιησού, η Βάπτισή Του, η Σταύρωσή Του και η Αποκάλυψη. 

Τέλος επίσκεψη στον αλλοτινό ναό του Αγίου Ευγενίου, πολιούχου της πόλης, (σήμερα Yeni Cuma τζαμί).  Επιπλέον στην περιήγησή μας θα δούμε την σύγχρονη πόλη-λιμάνι με μνημεία (θρησκευτικά και κοσμικά) από το πλούσιο παρελθόν της. 

Στο κέντρο της πόλης βρίσκονται : ο Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου/Παναγία η Χρυσοκέφαλος, (Ortahisar Fatih Buyuk cami), άλλοτε μητροπολιτικός ναός και χώρος στέψης των Κομνηνών Αυτοκρατόρων.  O ναός της Αγίας Άννας (Kucuk Ayavasil kilise) ο πρωιμότερος ναός της πόλης.  Το παλαιό Μουσείο της Τραπεζούντας, η αλλοτινή Έπαυλη του τραπεζίτη Κωστάκη Θεοφύλακτου, (1898-1913), χτισμένη από Ιταλούς αρχιτέκτονες (τώρα υπό ανακαίνιση).  Το υπόγειο του αρχοντικού ήταν διαρρυθμισμένο ως το τμήμα Αρχαιολογικών Τεχνουργημάτων, το ισόγειο ως το Αρχοντικό και ο πρώτος όροφος ως το τμήμα Εθνογραφικών Αντικειμένων.

Για όσους επιθυμούν μπορούν να επισκεφθούν το Νέο Δημοτικό Μουσείο, με αναλυτική παρουσίαση της ιστορίας της πόλεως, μέσα στην αγορά.

Επιβίβαση στο λεωφορείο και κατευθυνόμαστε για την κοιλάδα του Όφεως ποταμού, στο Κατωχώρι (Caykara).  Μέσα σε πυκνά ελατοδάση αλλά και φυτείες μαύρου τσαγιού, άφιξη στην λίμνη του Ουζούνγκιολ για αναψυχή.  Κατεβαίνουμε στα παραθαλάσσια Σούρμενα, γνωστά για την κατασκευή διακοσμητικών μαχαιριών και τοπική έδρα μιας μεγάλης ομάδας χωριών όπου μεγάλο μέρος του τοπικού κατανοεί την ποντιακή διάλεκτο (και σε μερικά χωριά είναι ακόμα και σε καθημερινή χρήση). 

Επιστροφή στο ξενοδοχείο αργά το απόγευμα και δείπνο. Διανυκτέρευση.

4^η Ημέρα: Πέμπτη 5 Ιουνίου 2025

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ – ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ – ΚΟΤΥΩΡΑ

Σύντομη στάση στα Πλάτανα/Akcaabat (αρχ. Ερμώνασσα) σήμερα προάστιο της Τραπεζούντας για να επισκεφθούμε (με ταξί) τον Ναό των Ταξιαρχών, ενώ απέναντι ακριβώς θα δούμε τα δίδυμα κτήρια του Παρθεναγωγείου και Αρρεναγωγείου, σήμερα τουρκικά δημοτικά σχολεία.   

Στο Γκιόρελε, (αρχ. Κόραλλα και βυζ. Κορδύλη), επίσκεψη στο τοπικό Μουσείο Κεμεντζέ.  Εδώ εκτίθενται κεμεντζέδες διαφόρων μορφών και μεγεθών, μιας και η τοπική παράδοση αναφέρει το Γκιόρελε ως πατρίδα του κεμεντζέ. 

Θα περάσουμε με το λεωφορείο από ορεινή περιοχή της Τόνια, μια περιοχή όπου ακόμα και σήμερα οι ντόπιοι μουσουλμάνοι κάτοικοι μιλούν την ποντιακή διάλεκτο.  Τα ελληνόφωνα χωριά της Τόνυας σήμερα είναι τα: Μεσοχώρι, Μεσοπλάγι, Κατωχώρι, Άγιος Θωμάς, Άγιος Στέφανος, Μεσοπέδι. 

Επόμενη στάση μας για ένα τσάι ή καφέ, είναι η Τρίπολις με το μικρό παραθαλάσσιο κάστρο της και την εκκλησία της Παναγίας εντός του κάστρου.

Στην Κερασούντα, ξενάγηση στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου (σήμερα Δημοτικό Μουσείο) και την Ελληνική συνοικία της πόλης (Ζεϊτινλίκ).  Ο νομός Κερασούντας, γνωστός ως «πατρίδα του κερασιού» και «πρωτεύουσα του λεφτοκαριού», φημίζεται και για τα πανέμορφα οροπέδια, τα γνωστά παρχάρια.  Η ίδια η πόλη της Κερασούντας, η πρωτεύουσα του νομού, είναι ένα κομμάτι της τρισχιλιόχρονης ιστορίας των Ελλήνων στον Πόντο. 

Άφιξη στο ξενοδοχείο στα Κοτύωρα (Ordu) και τακτοποίηση στα δωμάτια. 

Χρόνος ελεύθερος στην αγορά της πόλης. 

Για όσους επιθυμούν, υπάρχει τελεφερίκ από την προκυμαία μέχρι την κορυφή του Μπόζτεπέ, όπου υπάρχουν αναψυκτήρια με μαγευτική θέα στην πόλη. 

Δείπνο και διανυκτέρευση.

5^η Ημέρα: Παρασκευή 6 Ιουνίου 2025

ΚΟΤΥΩΡΑ – ΙΑΣΩΝΕΙΟ ΑΚΡΟ – ΟΙΝΟΗ – ΑΜΑΣΕΙΑ

Στα Κοτύωρα, (Όρντου), θα δούμε τον Ναό της Υπαπαντής, (σήμερα Πολιτιστικό Κέντρο), τον Ναό του Αγίου Γεωργίου (σήμερα Σχολή Θεάτρου), την Καρυπίδειο Σχολή και το Πολυκάρπειο Παρθεναγωγείο.  Στο κέντρο της πόλης αξιοθαύμαστο είναι το αρχοντικό Πασάογλου, τώρα Εθνογραφικό Μουσείο. 

Μέσω της παλιάς εθνικής οδού και εντός ενός εθνικού δρυμού, φτάνουμε στο Ιασώνειο Άκρο, το οποίο συνδέεται με την Αργοναυτική εκστρατεία ενώ στον ευρύτερο χώρο, στο τέλος του ακρωτηρίου, θα επισκεφθούμε το ξωκλησι του Αγίου Νικολάου, από το 1868, με την απέραντη θέα στον Εύξεινο Πόντο. 

Στάση στην Οινόη, για να δούμε την Εκκλησία της Κοιμήσεως και τα λιγοστά αρχοντικά του παρελθόντος, πολύ όμορφα ανακαινισμένα.  Μέσω Τέρμε (αρχ. Θερμηδών), Τσαρσαμπά (αρχ. Θεμίσκυρα) και περνώντας περιφερειακά από την Σαμσούντα θα φτάσουμε στην Αμάσεια. 

Χτισμένη σε ένα στενό φαράγγι του Ίριδος Ποταμού, πατρίδα του αρχαίου γεωγράφου και ιστορικού Στράβωνα αλλά και του Αγίου Θεοδώρου Τήρωνος.  Το ελληνικό στοιχείο της περιοχής (Μητρόπολη Αμασείας με έδρα την παραθαλάσσια Σαμσούντα) αριθμούσε 155.000 κατοίκους σε 392 ενορίες με ισάριθμες εκκλησίες, και 325 σχολεία όπου φοιτούσαν 10.000 μαθητές και δίδασκαν 565 δάσκαλοι.  Θα επισκεφθούμε το κέντρο της πόλης και τις παλιές Ελληνικές γειτονιές με σπίτια – φαντάσματα.  Στους κατακόρυφους βράχους πάνω από την πόλη και κάτω από το Οθωμανικό κάστρο, διακρίνονται σκαλιστοί ελληνιστικοί τάφοι.  Ενώ παραποταμίως του Ίριδος, έχουν συντηρηθεί πάμπολλα αρχοντικά και λειτουργούν ως ξενοδοχεία ή καταστήματα εστίασης.  Χρόνος ελεύθερος για αναψυχή και αγορές στην παλιά πόλη. 

Μην παραλείψετε να φωτογραφήσετε το άγαλμα του Φερχάτ και της Σερίν (στην τοπική ιστορία, θυμίζει τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα). 

Άφιξη σε ξενοδοχείο της περιοχής και τακτοποίηση στα δωμάτια.  Δείπνο και διανυκτέρευση.

6^η Ημέρα: Σάββατο 7 Ιουνίου 2025

ΣΑΜΣΟΥΝΤΑ – ΠΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΑΘΗΝΑ / ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (ΜΕΣΩ ΚΩΝ/ΠΟΛΗΣ)

Στην Σαμψούντα (αρχ. Αμισός) θα φθάσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα και θα επισκεφθούμε την Συνοικία της Αγίας Τριάδος, όπου υπήρχαν τέσσερα  Ελληνικά σχολεία, Τσινέκειο Γυμνάσιο, Αρρεναγωγείο, Μικτό Νηπιαγωγείο και Παρθεναγωγείο (σήμερα απέμειναν μόνο τα δύο).  Ακόμη θα δούμε αρχοντικά σπίτια Ποντίων και την πλατεία Ρολογιού.

Επίσκεψη στην παραλία της πόλης, στο Χωριό των Αμαζόνων, ένα μικρό θεματικό πάρκο, εμπνευσμένο από την ιστορία των αρχαίων Αμαζόνων και το αντίγραφο του πλοίου Bandirma, που λειτουργεί ως υπαίθριο μουσείο για την αποβίβαση στο λιμάνι της Σαμσούντας τον Μάϊο του 1919, του Κεμάλ Ατατούρκ. 

Χρόνος ελεύθερος στην αγορά της πόλης μέχρι την μεταφορά στο αεροδρόμιο της Σαμσούντας.

Πτήση προς Κωνσταντινούπολη

Πτήση με Turkish Airlines (ΤΚ-2089) στις 15.40 με άφιξη στην Κωνσταντινούπολη στις 17.25.

Πτήση προς ΑΘΗΝΑ

Πτήση προς Αθήνα από Κωνσταντινούπολη με Turkish Airlines (ΤΚ-1845) στις 18.55 με  άφιξη στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος στις 20.30.

Πτήση προς ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Πτήση προς Θεσσαλονίκη από Κωνσταντινούπολη , στις 18.55 με Turkish Airlines (TK-1893) και άφιξη στο αεροδρόμιο Μακεδονία στις 20.25.